Chúa Thác Bờ cùng sự tích xẻ gỗ đóng thuyền giúp Vua Lê

Sự tích Bà Chúa Thác Bờ xẻ gỗ đóng thuyền giúp Vua Lê Lợi. Bà Chúa khi nhàn dỗi thường hay một mình ngồi trên chiếc thuyền mộc chèo từ Bến Ngọc đi du ngoạn khắp nơi xuôi theo dòng sông Đà.

Nhưng vào những năm 30 của thế kỷ 15, khi vua Lê Lợi cầm quân đi dẹp giặc ở đèo Cát Hãn tại Mường Lễ, Sơn La. Khi toàn quân đến Thác Bờ thì nhận thấy địa hình nơi đây vô cùng hiểm trở, ngay giữa dòng nước xoáy có một thác nước với rất nhiều đá mỏm nhấp nhô khiến toàn quân không thể tiếp tục di chuyển được.

Lúc này, bà Đinh Thị Vân người dân tộc Mường và một bà người dân tộc Dao bà người Dao ở Vầy Nưa lo liệu quân lương, thuyền mảng (không rõ tên) đã kêu gọi hô hào thanh niên trai tráng trong bản làng cùng nhau đốn cây xẻ gỗ đóng thành thuyền nhằm đưa binh sĩ qua bờ bên kia. Sau đó bà cũng đã đã góp rất nhiều lương thảo của mình bổ sung vào quân lương giúp Vua Lê thuận lợi hành quân.

Hai bà đã có công giúp vua Lê Lợi về quân lương, thuyền mảng vượt thác Bờ tiến quân lên Mường Lễ, Sơn La dẹp loạn đảng Đèo Cát Hãn. Do những công đức của Bà, sau khi 2 bà mất, vua Lê đã truyền cho dân bản xứ lập đền thờ bà tại thác Bờ. Bà Chúa Thác Bờ thường hiển linh giúp dân vượt thác an toàn, phù hộ cho trăm dân trong vùng mưa thuận, gió hoà nên nhân dân đã phong 2 bà làm thánh và lập đền thờ phụng.

Khi vua thắng trận trở về, tại đây bà đã tổ chức một lễ hội rất lớn để khao toàn quân. Tại đây vua Lê Lợi đã dùng thanh Thuận Thiên kiếm của mình khắc một bài thơ lên đá nhằm khích lệ tinh thần và sự anh dũng của nhân dân quanh vùng.

Bia Lê Lợi còn có tên là Bia Cổ Hào Tráng được khắc trên một phiến đá lớn ở sườn núi Thác Bờ, xã Hào Tráng, huyện Đà Bắc trước đây. Đó là mỏm đá vôi được mài nhẵn cao hơn 4m, tạo thành một mặt phẳng, dài gần 1,5m, cao gần 1m. Tương truyền về tấm văn bia khắc trên đá của vua Lê Lợi tại Thác Bờ, sau khi dẹp xong loạn đảng Đèo Cát Hãn, trên đường về kinh, nhà vua chọn vách đá đẹp rút kiếm, cọ mài, đề tiểu dẫn và bài thơ thất ngôn bát cú.

Giờ bia đá Lê Lợi nằm trong quần thể đền Chúa Thác Bờ khu vực xã Vầy Nưa (Đà Bắc) thu hút người dân tìm hiểu văn hóa, lịch sử.

Ngày nay, Đền Chúa Thác Bờ đã trở thành điểm du lịch văn hóa tâm linh nổi tiếng. Lễ hội Den Chua Thac Bo được mở từ ngày mùng 2 Tết đến hết tháng 4 âm lịch. Mỗi ngày đền Bờ đón hàng ngàn khách thập phương nô nức đến lễ Phật, lễ Chúa cầu may.